Skip to content

Naasaa Roga Chikitsaa

Reference:
C.Chi.26A.H.U.20, S.U.23, 24N.R. Naasaa Roga

Introduction

  • Naasaa Roga is diseases manifested in the nose. Especially, these diseases are related to the Naasaa Srotas.
  • These are Madhyama Maargagata Vyaadhi.

Vis`hesha Chikitsaa

Nava Pratis`hyaaya Chikitsaa

  1. Svedana
  2. Ghritapaana
  3. Vamana
  4. Avapeed`a Nasya

Nava Pratis`hyaaya: Apachyamaana Avasthaa

Saannipaatika Pratis`hyaaya

  • Kat`u Teekshn`a Nasya
  • Kavala
  • Teekshn`a Dhoomapaana

Vaataja Pratis`hyaaya
The patient should be advised diet having following properties Snigdha, Amla, Ushn`a and Laghu.

Pittaja Pratis`hyaaya
Parisheka and Pradeha with S`heeta Dravya and application should also be in cold state.

Dusht`a Pratis`hyaaya shouldbe treated like Raajayakshmaa and Krimi Roga.

Peenasa

Snehana & Svedana
Vamana / Virechana
Dhoomapaana
Avapeed`a Nasya
Aahaara

  • Ushn`a Jala
  • Teekshn`a
  • Laghu
  • Alpa Bhojana

Naasaapaaka

Pittaghna Chikitsaa
Raktamokshan`a
Lepa
Seka

Kshavathu and Bhrams`hathu

Pradhamana Nasya (S`hirovirechana) à Snigdha Dhoomapaana
S`hirobasti
Mastishkya
Svedana

Deepta
Pittaghna Chikitsaa (Madhura and S`heeta Gun`ayukta Chikitsaa)

Naasaanaaha

Auttarabhaktika Snehapaana
Snigdha Dhoomapaana
S`hirobasti

Naasaasraava
Teekshn`a Avapeed`a Nasya

Naasaas`hosha

Ksheera Ghrita Paana
Snigdha Dhoomapaana
Antaraabhakta Ghritapaana
Snehana Svedana
Nasya

Put`aka à Teekshan`a Pradhamana

Pootinaasaa should be treated by Chikitsaa similar to Kaphaja Peenasa.

Pooyarakta should be treated by Chikitsaa similar to Raktapitta. It should be treated with Madhura and S`heeta Kashaaya_s.

Pratis`hyaa Manda Pitta àSnigdha Virechana.

Kaphaja Pratis`hyaaya Utklisht`a Kapha

Vamana should be administered with Kaphaghna Dravya.
If Kan`d`oo is associated with Apeenasa, Pootinasya, Kaphaja Peenasa and Naasaasraava then it should be treated by Dhoomapaana and Avapeed`a by Kat`u Dravya like Maricha, Pippalee etc.

Pathyaapathya

Pathya 

Rasa- Kat`u, Amla, Lavan`a
Gun`a/Karma- Snigdha, Ushn`a, Laghu
S`haaka- S`higruphala, Pat`ola, Vrintaaka, Pat`ola, Kaaravellaka, Nava Moolaka, Las`hoona, S`hun`t`hee,Maricha, Pippalee
Maamsa- Jaangala Maamsarasa
Dugdha- Dugdha, Dadhi
Drava- Ushn`a Jala, Vaarun`ee, Madhu
Other-Jeern`a Yava, S`haalee, Kulattha Yoosha, Mudga Yoosha, Sneha, Sveda, Dhoomapaana, Gan`d`oosha, S`hirobhyanga

Apathya –

Gun`a/ Karma- Drava
Other– Snaana, Krodha, S`hakritmootravaata Vegaavarodha, S`hoka, Dravapadaartha Seka

Search Anveshaka:
Search Dravya, Kalpa, Aahaara, Vihaara, Chikitsaa Karma For

Indicated in Vyaadhi Naasaarogaà Type (e.g. Pratis`hyaaya, Peenasa etc)
Arha Vyaadhi Naasaarog à Type (e.g. Pratis`hyaaya, Peenasa etc)
Rasa Kat`u, Amla, Lavan`a
Gun`a Snigdha, Ushn`a, Laghu

Last updated on March 3rd, 2021 at 05:09 am

Ayurveda fraternity is requested to communicate feedbacks/inputs on content related to Ayurveda to the Ministry (webmanager-ayush@gov.in) for necessary amendments.

Font Resize
English