फ़ॉन्ट आकार बदलें
विषय सूची पर जायें

Baala Hareetakee Phala Terminalia chebula-Preview

DravyaHareetakee
General ClassificationUdbhija
SynonymsAbhayaa
Amritaa
Avyathaa
Chetakee
Kaayasthaa
Pathyaa
Pootanaa
Praanadaa
S`hivaa
Vayasthaa
Vijayaa
Botanical NameTerminalia chebula Retz. (Combretaceae)
Useful PartPhala
Period of CollectionGreeshma Ritu (Gharmakaala)
Vasanta Ritu
Yathaaritu
Specific ClassificationArs`hoghna Mahaakashaaya
Audbhid
Hikkaanigrahan`a Mahaakashaaya
Jvarahara Mahaakashaaya
Kaasahara Mahaakashaaya
Kusht`haghna Mahaakashaaya
Perennial
Prajaa Sthaapana Mahaakashaaya
Tree
Vaanaspatya
Vayahsthaapana Mahaakashaaya
Virechanopaga Mahaakashaaya
Dravya Prakaaraseven types of Hareetakee- 1. Vijayaa-Alaabuvrittaa-useful in all diseases 2. Rohinee-Vrittaa-useful for healing of wounds 3. Pootanaa-Sookshma Asthimati-useful for ointment 4. Amritaa-Maamsalaa-useful for shodhana/as laxetive 5. Abhayaa-Pancharekhaa-useful for eye diseases 6. Jeevantee-Svarnavarninee-useful in all diseases 7. Chetakee -two types.-Trirekhaa-useful for making powders.
Quality ParametersNew, Snigdha (smooth surface), spherical, dense, heavy, sinks when put into water, weighing 2 karsha(1Karsha=12 gm) is of best quality
RasaKashaaya
Madhura
Amla
Kat`u
Tikta
VeeryaUshn`a
विपाकMadhura
Gun`aLaghu
Rooksha
Sara
Ushn`a
KarmaAnulomana
Ars`hoghna
Brimhan`a
Chakshushya
Deepana
Jvarahara
Kaasahara
Kusht`haghna
Medhya
Paachana
Prajaasthaapana
Pusht`ikrit
रसायन
Rechana
Varn`ya
Vayasthaapana
Virechanopaga
Vran`a Ropan`a
Vran`a S`hodhana
PrabhaavaMedhya
Route of AdministrationAbhyantara
Baahya
AgryaPathya
Phala Virechana
Vaata Kapha Pras`hamana
Indicated in Vyaadhi PrakaaraSantarpan`ajanya Vyaadhi
Indicated in Vyaadhiआनाह
Angasaada
अरोचक
अर्श
अश्मरि
अतिसार
Atisaara –) Aamaatisaara –) S`hoola + Bahus`hah Krichchhra + Vibaddha+ Sannichita Dosha
Atisaara –) Aamaatisaara –) Vibaddha + S`hoola + Stoka Atisaara
Atisaara –) Avasthaa –) Aadhmaana + Gurutaa + S`hoola + Staimitya + Vibaddha Dosha
छर्दि
ग्रहणी
गुल्म
हिक्का
हृद्रोग
Hridroga –) Avasthaa –) Hridayopalepa
Hridroga –) Avasthaa –) Uropalepa
Jvara –) Vishama
कामला
कास
Kan`d`oo
क्लैब्य
Krimi Roga
कुष्ठ
मद
Mootra Roga –) Mootraaghaata
Mootra Roga –) Mootrakrichchhra
Naasaa Roga –) Pratis`hyaaya –) Avasthaa –) Pakva Ghana Pratis`hyaaya
Netra Roga
पाण्डु
Pleehaa Roga
प्रमेह
Praseka
S`hiroroga
S`hoola
शोष
शोथ
श्वास
S`hvaasa –) Tamaka
स्वरभेद
Trishn`aa (Pipaasaa)
उदावर्त
उदर
Udara –) Ajaatodaka
Vaatarakta –) Avasthaa –) Medasaavrita Vaata
Vaatarakta –) Kaphaadhika Vaatarakta
Vaatavyaadhi –) Aadhmaana
Vaivarn`ya
Vibandha
Vran`a –) Avasthaa –) Good`ha
Vran`a –) Dusht`a Vran`a
Vyaapad –) Sneha Vyaapad
Yakrit Dosha –) Yakrit Vriddhi
Effect On DoshaDosha Anulomana
Dosha Apakarshan`a
Kapha Lekhana
Kapha Sams`hamana
Kaphaghna
Pittaghna
Vaataghna
Effect On DhaatuMeda Kshaya
S`hukra S`hoshan`a
Effect on MalaMala Paachana
Mala Vis`hodhana
Vibandhahara
Effect on SrotasAnnavaha Srotas
Praan`avaha Srotas
Srotovibandha Naas`haka
Srotovis`hodhaka
Effect on AgniAgni Deepaka
Effect on IndriyaIndriya Bala Vardhaka
Svarya
Effect on Buddhi-Dhriti-SmritiBuddhi Mohanaas`haka
Buddhi Unmeelinee
Buddhi Vardhaka
Smriti Vardhaka
Other EffectAayushkara
Sarvarogapras`hamana
Varn`a Prasaadana
Maatraa3-6 Mashaka
AushadhakaalaRasaayana Kaala
Anarha AvasthaaAdhvaatikhinna
अजीर्ण
Durbala
Garbhin`ee
Kris`ha
Kshudhita
Langhana Kars`hita
Pitta Prakriti
रक्तपित्त
Rooksha
Trishaarta
Ushn`aardita
Vimukta Rakta
SubstituteKarkat`as`hringee
Classical DescriptionIt is Kashaayatama in Rasa. Chetakee- two types-S`hveta-6 fingers long and krishna-1 finger long – when passed by the tree causes laxetion. Rasa sthaana-Majja-madhura-Snaayu-amla-Vrinta-tikta-Tvacha-katu-Asthi-kashaaya. Sanskaarabhedena Gun`a- Charvita-Agnivardhaka, Peshita-Malas`hodhana, Svinna-Samgraahaka, Bhrisht`a-Tridoshaghna.
Other InformationRasaayanaartha – Varshaa Ritu-with saindhava, Sharad Ritu-with S`harkaraa, Hemanta Ritu-with S`hun`t`hi, S`his`hira Ritu-with Pippalee, Vasanta Ritu-with Madhu, Greeshma Ritu-with Gud`a. Charvita-Agnivardhana, Peshita-Malas`hodhana, Swinna-Graahi, Bhrishta-Tridoshaghna, Lavanena-Kaphaghna, Sharkarayaa-Pittaghna, Ghriten-Vaataghna, With meals-Buddhibalendriyaanaam Unmilana-Doshanirmoolana-Malamootra Visramsana. After meals-Annapaankrita Doshodbhava Dosha Naas`hana. Fruits devoid of seeds should be used.

Last updated on April 12th, 2021 at 09:02 am

Ayurveda fraternity is requested to communicate feedbacks/inputs on content related to Ayurveda to the Ministry (webmanager-ayush[at]gov[dot]in) for necessary amendments.

Hindi