विषय सूची पर जायें

Basti S`hodhana

KeywordBasti S`hodhana
TypeD.G.
Etymology/ Definitionबस्तिशब्देन तात्स्थ्यात् मूत्रं गृह्यते । तेन मूत्रशोधनं इति अर्थो बोध्यः । अ. सं. सू. ६/४५ मूत्रशोधनम् – मूत्रम् अतिवाहयति । वा. सू. ५/४७ बस्तिशोधनम् इति मूत्राशयशोधनम् । हेमाद्रिः मूत्रस्य विरेचनं करोति इति मूत्रविरेचनीयः । च. सू. ४/८ चक्रपाणि बस्तिशुद्धिकरैः त्रपुसप्रभृतिभिः सिद्धं क्षीरं भजेत् । अ. सं. सू. ५/२१-२२
ReferenceA.H.Su.5/47
Literary MeaningCleansing urinary bladder, M / W – bladder – cleanser
Implied MeaningUrinary bladder is cleaned i. e. Dosha are flushed out by increasing the urinary output.
ElaborationBasti S`hodhana is a cleansing procedure to make urinary bladder free from vitiated Dosha . It also increases urinary output.
In these drugs Jala Mahaabhota is dominant and they have S`heeta Veerya .
Basti S`hodhaka dietary factors are Ikshurasa ( sugarcane juice ), Takra ( buttermilk ), Mastu ( watery part of curd / whey ) etc.
Basti S`hodhaka procedure are Avapeed`aka Ghritapaana, Abhyanga ( oil massage ), Avagaaha Drava Sveda ) etc.
Mootravirechaneeya Gan`a explained by Charaka as – Vrikshaadanee, S`hvadamsht`raa etc.
SynonymsMootrala, Mootravirechaneeya

Last updated on June 10th, 2021 at 08:52 am

आयुर्वेद बिरादरी से अनुरोध है कि आवश्यक संशोधनों के लिए मंत्रालय को webmanager-ayush@gov.in पर फीडबैक / इनपुट संप्रेषित करें।

फ़ॉन्ट आकार बदलें
Hindi